ในปี 2560 ทาง สสช.สป.พน. ได้จัดการประกวดตราสัญลักษณ์ “ผลิตภัณฑ์ชุมชน ลดใช้พลังงาน” ขึ้นมาภายใต้โครงการสุดยอดคนพลังงาน
เพื่อมอบตราสัญลักษณ์ให้กับกลุ่มแปรรูปผลิตภัณฑ์ทางการเกษตร เช่น กลุ่มวิสาหกิจชุมชน กลุ่มแม่บ้าน กลุ่มชุมชน หรือ สหกรณ์ชุมชน ที่สามารถลดการใช้พลังงานในการแปรรูปลงได้ ร้อยละ 25 หรือลดระยะเวลาการแปรรูปลดได้ร้อยละ 25 หรือ เพิ่มการใช้พลังงานในการแปรรูปขึ้น ร้อยละ 25 เมื่อเทียบจากเดิม
โดยตราสัญลักษณ์ดั่งกล่าวถูกออกแบบเพื่อสร้างมาตรฐานและความเป็นเอกภาพในการส่งเสริมกิจกรรมลดใช้พลังงานในกลุ่มแปรรูปผลิตภัณฑ์ชุมชนต่อไป
ผลจากการดำเนินงานที่ผ่านมาเริ่มจากปี 2557 โครงการเพิ่มสมรรถนะด้านการบริหารและ จัดการพลังงานครบวงจรในชุมชนระดับตำบล
และวิสาหกิจชุมชน ที่ดำเนินงานโดย สสช.สป.พน. ได้กำหนดยุทธศาสตร์ในการทำแผนพลังงานชุมชน กับกลุ่มแปรรูปผลิตภัณฑ์ทางการเกษตร
เพื่อลดการใช้พลังงานในกระบวนการแปรรูปลงให้ได้ ร้อยละ 25 จากผลดำเนินงานถึงปัจจุบันสามารถลดการใช้พลังงานได้ ร้อยละ 25 ถึงร้อยละ 80
เพราะส่วนมากยังใช้เทคโนโลยีแบบดั้งเดิมในการแปรรูป มูลค่าด้านพลังงานที่ลดลงประมาณ 5 ล้านบาทต่อปี มีกลุ่มที่สามารถผ่านเกณฑ์ดังกล่าวได้ 290 แห่ง นอกจากค่าพลังงานที่ลดลง ยังส่งผลระยะเวลาการแปรรูปพลังงานลดลงด้วย อีกทั้งบางแห่งยังสามารถเพิ่มผลการผลิตได้เฉลี่ยร้อยละ 11
หากดูทิศทางของการพัฒนาของประเทศไทยแล้ว การนำวัตถุดิบท้องถิ่นมาแปรรูปนั้นจะเป็นการเพิ่มมูลค่าให้กับสินค้าและก่อให้เกิดการจ้างงานในท้องถิ่นด้วย
จากการลงพื้นที่ประเมินผลและเสียงตอบรับของกลุ่มที่เข้าร่วมโครงการ สามารถสรุปได้ ดังนี้
จุดแข็ง เป็นตราที่ช่วยสนับสนุนยอดขายของผลิตภัณฑ์ ช่วยรับรองคุณภาพสินค้า ช่วยยกระดับสินค้าให้ดูน่าเชื่อถือมากยิ่งขึ้นและบอกให้ทราบว่าเป็นสินค้าที่ลดการใช้พลังงานในกระบวนการผลิต
จุดอ่อน การรับรองคุณภาพสินค้ายังไม่ชัดเจน และมาตรฐานกระบวนการตรวจสอบคุณภาพ ขาดการพัฒนาอย่างต่อเนื่องเพื่อให้เกิดการรักษาคุณภาพและประสิทธิภาพของการใช้พลังงาน และผลประโยชน์พิเศษต่างๆ ที่กลุ่มที่ได้รับมอบตราสัญลักษณ์ยังไม่ชัดเจน
โอกาส เมื่อมาพิจารณาข้อมูล ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2560 กรมส่งเสริมการเกษตร ได้ขึ้นทะเบียนกลุ่มวิสาหกิจชุมชนการแปรรูปและผลิตภัณฑ์อาหาร จำนวน 11,359 แห่ง และ ผลิตภัณฑ์สมุนไพร จำนวน 2,363 แห่ง จะเห็นว่าการมอบตราสัญลักษณ์นี้ยังมีโอกาสอีกมาก หากจำนวนกลุ่มวิสาหกิจชุมชน
หันมาสนใจที่จะปรับเปลี่ยนกระบวนการผลิต
การยกระดับมาตรฐานของตราสัญลักษณ์ครั้งนี้ ผู้จัดทำโครงการคาดว่าจะเกิดความสนใจเข้าร่วมของกิจกรรมปรับเปลี่ยนกระบวนการผลิตเพื่อลดใช้พลังงานในอนาคต เพราะจะมีคู่มือการปฏิบัติและตัวอย่างตัวชี้วัดต่างๆ ในการลดการใช้พลังงานของการแปรรูปผลิตภัณฑ์ชุมชน การสร้างมาตรฐาน
หรือตัวชี้วัดนี้จะทำให้กลุ่มวิสาหกิจชุมชนต่างๆ ตื่นตัวเรื่องการประหยัดพลังงานเพิ่มขึ้น ผลที่จะได้รับนอกจากการประหยัดพลังงานของประเทศชาติ
ยังเป็นการก่อให้เกิดการสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับสินค้าและเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน กระตุ้นการขยายตัวของยอดขาย ซึ่งส่งผลให้เกิดการขยายตัว
ทางเศรษฐกิจฐานล่างของประเทศ เพิ่มการจ้างงาน รวมถึงสร้างความภาคภูมิใจให้กับคนในท้องถิ่นให้รู้รักษ์พลังงาน ใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ
และนำไปสู่การพัฒนาเทคโนโลยีพลังงานในระดับชุมชนที่เหมาะสมต่อไป
• เพื่อรวบรวม ศึกษา และวิเคราะห์ มาตรฐานของการตรวจวัดและมอบตราสัญลักษณ์ “ผลิตภัณฑ์ชุมชน ลดใช้พลังงาน”
• เพื่อจัดทำฐานข้อมูลการใช้พลังงานของกลุ่มแปรรูปผลิตภัณฑ์ชุมชนอันจะนำไปสู่การสร้างเกณฑ์ขั้นต่ำของการใช้พลังงานในการแปรรูปผลิตภัณฑ์ชุมชน
• เพื่อจัดทำคู่มือการใช้งานและเกณฑ์การตรวจวัดประเมินผลต่างๆ ในการใช้งานโครงสร้างมาตรฐานการตรวจวัดและรับรองคุณภาพ
การแปรรูปผลิตภัณฑ์ชุมชน เพื่อลดการใช้พลังงาน
• เพื่อจัดทำกลยุทธ์ด้านการสร้างการรับรู้ของ “ตราสัญลักษณ์ผลิตภัณฑ์ชุมชนลดใช้พลังงาน”
กลุ่มแปรรูปผลิตภัณฑ์ชุมชน ที่ สพจ. ร่วมดำเนินงานและผ่านการประเมินผลเบื้องต้น และกลุ่ม แปรรูปผลิตภัณฑ์ชุมชน ทั่วไปที่สนใจ
• เกิดตัวชี้วัดขั้นต่ําของการพลังงานในการแปรรูปผลิตภัณฑ์ชุมชน อย่างน้อย 3 ผลิตภัณฑ์
• ได้กลุ่มแปรรูปผลิตภัณฑ์ชุมชนที่มีการลงทะเบียนถูกต้องอย่างน้อย 200 แห่งทั่วประเทศ
• เกิดมาตรฐานการวัดการใช้พลังงานและการตรวจสอบคุณภาพของผลิตภัณฑ์ชุมชน ที่ ต้องการขอรับตราสัญลักษณ์ ผลิตภัณฑ์ชุมชนลดใช้พลังงาน
• เกิดตัวชี้วัดขั้นต่ําของการพลังงานในการแปรรูปผลิตภัณฑ์ชุมชน อย่างน้อย 3 ผลิตภัณฑ์
• สร้างการยอมรับและความเข้าใจในการใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ สําหรับการแปร รูปผลิตภัณฑ์ชุมชนผ่านตราสัญลักษณ์ผลิตภัณฑ์ชุมชนลดใช้พลังงาน